سیره پژوهشی شیخ بهایی
شیخ بهایی از افتخارات عالم اسلام است ودر ابعاد مختلف علمی،فقهی،حدیثی،ادبی و… جزءشایسته ترین وبرجسته ترین دانشمندان عالم اسلام وتشیع محسوب می شود .بهاءالدین محمدبن حسین عاملی معروف به شیخ بهایی متولد 18اسفند925خورشیدی در بعلبک ومتوفای 8شهریور1000در اصفهان ،دانشمند نامدار قرن 10و11هجری است که در دانش های فلسفه،منطق،هیئت وریاضیات تبحر داشت ؛در حدود 95 کتاب ورساله از او درسیاست،حدیث،اخلاق،نجوم ،عرفان ، فقه،مهندسی وهنر برجای مانده است .به پاس خدمات وی به علم ستاره شناسی ،یونسکو سال 2009را به نام او سال نجوم وشیخ بهایی نام گذاری کرد شیخ بهایی به تایید وتصدیق اکثر محققان ومستشرقان ،نادر روزگار ویکی از مردان یگانه دانش وادب ایران بود که پرورش یافته فرهنگ آن عصر این مرز وبوم واز بهترین نمایندگان معارف ایران در قرن 10و11بوده است .
شاگردان شیخ بهایی :
1:ملا محمد تقی بن مقصود علی مجلسی معروف به مجلسی اول
2 : صدر الدین محمد بن ابراهیم معروف به ملا صدرا
3:ملا محمد باقر بن محمد مؤمن خراسانی سبزواری معروف به محقق سبزواری
4:ملا محمد محسن فیض کاشانی
5:ملا خلیل قزوینی
6:ملا صالح مازندرانی و…
آثار وتألیفات شیخ بهایی :
شیخ بهایی یکی از پربرکت ترین علمای جهان اسلام از نظر تالیف وتنوع بوده است ؛ برخی تعداد تألیفات وی را با توجه به رساله ها وحواشی وتعلیقه ها 200جلد دانسته اند . از برجسته ترین آثار چاپ شده او می توان از این موارد نام برد:
1:مشرق الشمسین واکسیر السعادتین که ارائه ی فقه استدلالی شیعه بر مبنای قرآن وحدیث است .
2: حبل المتین فی احکام احکام الدین :در باب فقه است که تا پایان صلاة نوشته است ودر آن به شرح وتفسیر بیش از یک هزار حدیث فقهی پرداخته شده است .
3: الاثنی عشریه :در پنج باب طهارت ،صلاة،زکات ،خمس ،صوم وحج است ؛شیخ بهایی در این اثربدیع ،مسائل فقهی هر باب را به قسمتی ابتکاری بر عدد 12تطبیق کرده وخود او نیز بر آن شرح نگاشته است .
4:زبدة الاصول :کتابی است که تا مدت ها کتاب درسی حوزه های علمی شیعه بود ودارای بیش از 40شرح وحاشیه ونظم است .
5:مفتاح الفلاح :در اعمال واذکار شبانه روز به همراه تفسیر سوره حمد است ،گفته می شود این اثر کم نظیر مورد توجه وتأیید امامان معصوم (علیهم السلام)قرار گرفته است.
6: الفوائد الصمدیه :از آثار گرانبهای شیخ بهایی به زبان عربی است .نخستین گام ورود به معارف شکوهمند اسلامی ،آشنایی کامل به زبان قرآن است .این آشنایی برای طالبان آن با فراگیری دو علم صرف ونحو آغاز می شود؛ فوائد الصمدیه رامرحوم شیخ به برادر کوچکش عبد الصمد دیکته کرده وسپس در اختیار اهل فضل قرار داده است .شیخ با نگارش کتاب صمدیه نزدیک به پنج قرن است نام خود را در قالب اصلی ترین کتاب های دینی ،در راستای آشنایی با علوم اسلامی یعنی جامع المقدمات حفظ کرده است .این اثر با حجمی بسیار کم حاوی یک دوره کامل نحو است که در کمال ایجاز واختصار ودر کمال فصاحت وبلاغت بوده وبه یقین می توان گفت که در عبارات آن اعجازی به کار رفته وبه گفته خودش در آن در وگوهر گران بهایی به کار رفته که جزء اهل فن وادب کسی به حقیقت آن پی نخواهد برد. (حکمت نامه ،فصل نامه علمی –اطلاع رسانی حوزه علمیه همدان ،شماره 4،ص 22-24)